Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem obowiązująca w Żłobku Miejskim "Figielkowo"
Załącznik Nr 3
POLITYKA OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM OBOWIĄZUJĄCA
W ŻŁOBKU MIEJSKIM „FIGIELKOWO” W WOJKOWICACH
Preambuła
Każde dziecko jest podmiotem niezbywalnych praw, w tym prawa do ochrony godności. Każde dziecko należy traktować z szacunkiem oraz należytą uwagą i troską o jego dobro. Nadrzędnym celem żłobka jest zapewnienie dzieciom harmonijnych warunków rozwoju, wolnych od wszelkich form przemocy, krzywdzenia i zaniedbywania. Wszelkie działania podejmowane przez pracowników żłobka znajdują swoje uzasadnienie w trosce o dobro, zdrowie i bezpieczeństwo każdego dziecka objętego opieką w żłobku. Wszyscy pracownicy, stażyści, praktykanci i wolontariusze są zobowiązaniu do przestrzegania zasad określonych w niniejszym dokumencie.
Polityka ochrony dzieci jasno i kompleksowo określa:
- zasady bezpiecznej rekrutacji personelu,
- sposób reagowania na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza krzywdzenia,
- zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko–dziecko,
- zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci.
§1.
Cele standardów ochrony dzieci:
- Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom, rodzicom lub opiekunom, a także pracownikom żłobka.
- Przekazanie pracownikom informacji, które pozwolą im wywiązywać się z obowiązku ochrony dziecka na najwyższym możliwym poziomie.
- Dostarczenie rodzicom lub opiekunom informacji na temat zasad obowiązujących
w żłobku, a także możliwości uzyskania wsparcia w sytuacji krzywdzenia dziecka. - Wskazanie dzieciom, rodzicom lub opiekunom wysokiego zaangażowania żłobka
w ochronę dzieci. - Włączenie rodziców i opiekunów w zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom.
§2.
Objaśnienie terminów
- Pracownik – pracownik żłobka, a także każda osoba zatrudniona do opieki nad dziećmi do 3 roku życia na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej odpłatnej/nieodpłatnej (w tym wolontariusze, stażyści, praktykanci).
- Dyrektor – osoba kierująca pracą żłobka[1].
- Dziecko – w rozumieniu niniejszego dokumentu to każdy małoletni.
- Opiekun dziecka – przedstawiciel ustawowy dziecka: rodzic[2] albo opiekun[3]; rodzic zastępczy[4]; opiekun tymczasowy (czyli osoba upoważniona do reprezentowania małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych)[5]
- Zgoda opiekuna dziecka – zgoda co najmniej jednego z rodziców dziecka, rodziców zastępczych, opiekuna, opiekuna tymczasowego. (Wyjaśnienie: Zgoda jednego opiekuna dziecka jest wystarczająca gdy oboje są zgodni, czyli gdy jeden opiekun przedstawia stanowisko obojga (jeśli dziecko ma dwoje opiekunów). W przypadku braku porozumienia między rodzicami / rodzicami zastępczymi / opiekunami /dziecka, należy ich poinformować o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. Orzeczenie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę rodziców.)
- Krzywdzenie dziecka - krzywdzenie dziecka to jednorazowe albo powtarzające się nieprzypadkowe działanie lub zaniechanie, które powoduje lub może powodować u dziecka ból lub cierpienie psychiczne bądź fizyczne. Może ono stanowić czyn zabroniony. Oceny czy dane działanie lub zaniechanie jest czynem zabronionym dokonują organy wymiaru sprawiedliwości. Wyróżnia się 5 podstawowych form krzywdzenia:
Przemoc fizyczna – obejmuje wszelkie nieprzypadkowe użycie siły fizycznej wobec małoletniego, w wyniku czego doznaje on bólu fizycznego i (ewentualnie) urazów lub zachowania, które mogą spowodować takie konsekwencje (stwarzają takie ryzyko). Przykładem takiej krzywdy jest bicie, potrząsanie, kopanie, duszenie, oparzanie, obezwładnianie, popychanie, rzucanie, rzucanie w dziecko ciężkim lub niebezpiecznym przedmiotem i inne. Przemocą fizyczną wobec dzieci są kary fizyczne czyli jakiekolwiek karanie z użyciem siły fizycznej, które ma na celu spowodowanie pewnego nawet niewielkiego bólu lub dyskomfortu. Obejmuje wszelkie uderzanie małoletniego ręką lub jakimkolwiek innym przedmiotem oraz kopanie, potrząsanie, rzucanie w niego przedmiotami, drapanie go, szczypanie, gryzienie, ciągnięcie za włosy lub uszy, nakazywanie utrzymywania jakiejś niewygodnej pozycji (np. klęczenie, stanie z podniesionymi rękami), oparzenie czy przypalenie bądź w postaci bolesnych czynności (np. zmuszanie do połykania gorących potraw, karmienie na siłę) i inne podobne akty.
Przemoc psychiczna – obejmuje wszelkie zachowania prowadzące do niszczenia lub zaburzenia u małoletniego konstruktywnego obrazu własnej osoby, wszelkie zachowania, które powoduję lub mogą powodować u małoletniego (bezpośrednio lub odległym w czasie) różne problemy emocjonalne lub psychospołeczne, w tym zaburzenia emocjonalne, poznawcze, zaburzenia zachowania oraz problemy psychiczne. Są to wszelkie zachowania, które w ocenie społecznej i naukowych standardów są psychologicznie destrukcyjne. Mogą to być zarówno powtarzające się zachowania jak i pojedyncze akty, mające na celu wywołanie u małoletniego przykrości, poczucia małej wartości bycia niekochanym, niechcianym, nieakceptowanym, itp. W szczególności przemoc psychiczna obejmuje takie zachowania jak:
- wyzwiska, groźby i inne formy agresji werbalnej,
- straszenie; w tym grożenie lub sugerowanie użycia siły fizycznej w celu wyrządzenia bólu, grożenie zabiciem, wyrzuceniem z zajęć, szkoły, placówki, domu lub grożenie umieszczeniem dziecka w miejscu, którego nie lubi lub się boi, straszenie lub akty zniszczenia ulubionych rzeczy dziecka bądź wyrządzenie krzywdy ulubionym zwierzętom,
- izolowanie,
- szantażowanie,
- stawianie nadmiernych wymagań, nieliczenie się z możliwościami rozwojowymi dziecka,
- nadmierna kontrola, ograniczanie swobody,
- wzbudzanie poczucia winy, stałe obwinianie i krytykowanie, czynienie z dziecka tzw. „kozła ofiarnego”,
- upokarzanie, stosowanie poniżających porównań, zawstydzanie, wyśmiewanie, stawianie małoletniego w sytuacji sprzecznych wymagań,
- ignorowanie, demonstrowanie odrzucenia, celowe niedostrzeganie dziecka,
- niereagowanie na potrzeby emocjonalne dziecka,
- namawianie lub zachęcanie małoletniego do niewłaściwych społecznie i moralnie zachowań (autodestrukcyjnych, antyspołecznych, przestępczych, dewiacyjnych i ryzykownych społecznie nieaprobowanych).
Przemoc seksualna - obejmuje jakikolwiek typ zachowań wykorzystujących małoletniego do stymulacji i satysfakcji seksualnej przez osobę dorosłą lub znacząco starszą, które mogą obejmować różne zachowania, zarówno z kontaktem fizycznym z małoletnim lub bez fizycznej styczności. Oznacza wciąganie osoby małoletniej w jakąkolwiek aktywność seksualną, która ma na celu satysfakcję erotyczną innej osoby, a której dziecko nie rozumie, nie ma możliwości obrony i którą odbiera jako krzywdzącą w chwili zajścia lub później.
Jako przykład można wskazać:
- stosunki seksualne (genitalne, oralne, analne, udowe), pobudzanie i dotykanie intymnych miejsc dziecka, masturbacja przy użyciu małoletniego lub w jego obecności;
- rozmowy, komentarze, insynuacje lub żarty o treści seksualnej,
- ekshibicjonizm, podglądanie, wykonywanie czynności seksualnej przy dziecku, a także nakłanianie do oglądania pornografii lub udostępnianie mu treści mających taki charakter lub też umożliwianie małoletniemu zapoznanie się z nimi. Obejmują także materiały ukazujące dziecko uczestniczące
w rzeczywistych lub symulowanych zachowaniach o wyraźnie seksualnym charakterze; - dotykanie, obejmowanie, poklepywanie bez wyraźnej zgody osoby, która osiągnęła wiek zgody, (W przypadku małoletnich poniżej 15 roku życia nie ma znaczenia fakt, że dziecko wyraziło zgodę.);
- demonstrowanie treści o charakterze pornograficznym (fotografie, rysunki, teksty).
Zaniedbywanie - oznacza brak należnych dziecku zachowań, co powoduje niezaspokajanie niezbędnych dla prawidłowego rozwoju potrzeb egzystencjalnych małoletniego związanych
z odżywianiem, ubiorem, schronieniem, higieną, opieką medyczną, oraz kształceniem, ale też narażanie dziecka na jakiekolwiek niebezpieczeństwo i brak zapewniania bezpieczeństwa przez osoby odpowiedzialne za jego dobro. Zaniedbywanie może być intencjonalne lub niezamierzone, a wręcz nieświadome co do konsekwencji spowodowania sytuacji. Może mieć charakter powtarzalny lub incydentalny. Rodzaje zaniedbywania:
- Fizyczne: nieodpowiednie odżywianie, ubiór, higiena, schronienie oraz brak nadzoru i opieki, a także narażanie zdrowia i życia dziecka na niebezpieczeństwo;
- Medyczne: nieszukanie pomocy medycznej lub poważne opóźnienie w jej szukaniu w sytuacji poważnych urazów czy chorób bądź problemów zdrowotnych małoletniego, brak podejmowania czynności zalecanych na bazie wiedzy medycznej w leczeniu dziecka;
- Edukacyjne i wychowawcze: brak stymulacji poznawczej małego dziecka, brak realizacji obowiązku szkolnego, przyzwolenie na wagarowanie, na nieuzasadnione opuszczanie szkoły, przyzwolenia i brak działań w sytuacji występowania u dziecka różnych zachowań problemowych (alkohol i inne), brak dbałości o zapewnienie specjalnych działań edukacyjnych dziecku, któremu zalecono takie wskazania, brak zapewnienia pomocy psychopedagogicznej, odmowa poddania dziecka zabiegom korekcyjnym, terapeutycznym w sytuacjach występowania u niego problemów
z zachowaniem, zaburzeń emocjonalnych i innych, brak zainteresowania sytuacją szkolną dziecka, całkowity brak współpracy i zainteresowania rodziców/ opiekunów sytuacją szkolną dziecka; - Emocjonalne: brak wsparcia małoletniego w sytuacjach trudnych dla niego, brak zainteresowania dzieckiem, niezwracanie uwagi na dziecko, brak nawiązywania z małym dzieckiem kontaktu/ wchodzenia w interakcje z dzieckiem, dopuszczanie do przebywania przez dziecko w sytuacjach, które są dla niego szkodliwe w sensie psychologicznym (np. przemoc między rodzicami, przemoc w mediach itp.);
- Porzucanie: pozostawienie dziecka bez opieki i nadzoru na długi czas lub z intencją pozbycia się dziecka, w tym wyrzucanie (z domu lub odmowa przyjęcia małoletniego po ucieczce)[6].
Przemoc rówieśnicza - (agresja rówieśnicza): występuje, gdy dziecko doświadcza różnych form przemocy ze strony rówieśników;
7. Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci - pracownik wyznaczony przez dyrekcję placówki/w działalności, który sprawuje nadzór nad właściwym stosowaniem standardów ochrony dziecka w placówce oraz ich aktualizowanie.
8. Osoba odpowiedzialna za ochronę dziecka – pracownik wyznaczony przez dyrekcję placówki odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zagrożeniu dobra dziecka i podejmowanie interwencji przed właściwymi organami lub instytucjami.
9. Osoba udzielająca wsparcia dziecku - osoba odpowiedzialna za opracowanie planu pomocy dziecku i monitorowanie postępów tego planu.
10. Dane osobowe dziecka - wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka, w tym jego imię i nazwisko, oraz wizerunek.
§3.
Rozdział I Środki ochrony dzieci przed krzywdzeniem
Część pierwsza: zasady rekrutacji oraz wymogi wobec pracowników
1. Umiejętności dodatkowe każdego pracownika
Pracownik placówki zna czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. Zasady rekrutacji pracowników
-Przed zatrudnieniem nowego pracownika lub dopuszczeniem nowo przyjętej osoby do czynności
w żłobku, dokładnie określamy jakie czynności będzie wykonywać.
-W trakcie rekrutacji uzyskujemy:
- dane osobowe kandydata, takie jak: imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia, dane kontaktowe, potwierdzone okazaniem i sprawdzeniem dokumentu tożsamości;
- informacje dotyczące:
- wykształcenia kandydata/kandydatki;
- kwalifikacji zawodowych kandydata/kandydatki;
- przebiegu dotychczasowego zatrudnienia kandydata/kandydatki.
3. Weryfikacja danych o karalności
Przed zawarciem umowy o pracę lub nawiązaniem współpracy z osobą na innej podstawie niż stosunek pracy w żłobku uzyskuje się dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego albo w przypadkach wskazanych prawem – oświadczenia o niekaralności. Zgodnie z a) art. 15 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2024 r. poz. 338 ze zm.) oraz art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560 ze zm.).
4. Obowiązki przed przystąpieniem do pracy
- Przed przystąpieniem do wykonywania swoich obowiązków każdy pracownik zapoznaje się ze standardami ochrony dzieci.
- Po zapoznaniu się ze standardami ochrony dzieci każdy pracownik podpisuje oświadczenie
o zapoznaniu się z nimi. Oświadczenie zostaje włączone do akt osobowych lub do umowy cywilnoprawnej/dokumentów wolontariusza, stażysty. Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 1.
5. Obowiązki osób odpowiedzialnych za standardy ochrony dzieci
- Osobą odpowiedzialną za standardy ochrony dzieci w żłobku jest Anna Gil.
- Do obowiązków osoby odpowiedzialnej za standardy ochrony dzieci należy:
- udostępnianie standardów ochrony dzieci na stronie internetowej żłobka oraz w widocznym dla wszystkich miejscu na terenie żłobka.
- przygotowanie pracownika żłobka do stosowania standardów ochrony dzieci przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu jakichkolwiek zmian w istniejących już w placówce standardach;
- prowadzenie ewidencji pracowników żłobka, którzy zapoznali się ze standardami ochrony dzieci przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu jakichkolwiek zmian w istniejących już w żłobku standardach;
- okresowy przegląd standardów ochrony dzieci w porozumieniu i współpracy z dyrekcją
i pracownikami żłobka; - monitorowanie prawidłowości stosowania standardów.
6. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za ochronę dziecka
- Osobą odpowiedzialną za ochronne dziecka w żłobku jest Marlena Pawłowska –Kyrcz.
- Do osoby odpowiedzialnej za ochronę dziecka należy (adekwatnie do sytuacji):
a)przyjęcie zgłoszenia o wystąpieniu czynnika ryzyka zagrożenia dobra dziecka;
- przyjęcie zgłoszenia o: ujawnieniu lub przyjęciu powiadomienia o incydencie bądź zdarzeniu zagrażającemu dobru dziecka;
- ujawnieniu czynników krzywdzenia lub symptomów krzywdzenia dziecka;
- ujawnieniu krzywdzenia dziecka;
- podejrzeniu bądź ustalonym udostępnieniu, rozpowszechnieniu lub wykorzystaniu wizerunku dziecka;
b)podjęcie właściwej interwencji w celu ochrony dziecka, w tym:
- przeprowadzenie rozmowy z rodzicem lub opiekunem;
- powiadomienie ośrodka pomocy społecznej;
- zawiadomienie sądu rodzinnego;
- złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego.
7. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za udzielenie dziecku wsparcia
- Osobami wyznaczonymi do udzielania dziecku wsparcia jest Beata Skrzypiec i Joanna Szczerba- Gnacik.
- Do osoby odpowiedzialnej za udzielanie wsparcia dziecku należy:
- opracowanie planu pomocy dziecku we współpracy z innymi specjalistami ze żłobka lub organizacji zewnętrznych;
- regularne monitorowanie wsparcia udzielanego dziecku.
Część druga: Zasady bezpiecznych relacji między pracownikami a dziećmi
8. Komunikacja
- Dbamy, aby każdy komunikat, działanie bądź czynność podejmowana w stosunku do dziecka były adekwatne do sytuacji, stopnia jego rozwoju i indywidualnych możliwości. Kontakty pracownika/wolontariusza/stażysty z dzieckiem mają być bezpieczne, uzasadnione i nie mogą skutkować nierównym traktowaniem dziecka w stosunku do innych dzieci, w tym jego faworyzowaniem.
- Podejmując decyzje dotyczące dziecka, zawsze kierujemy się jego bezpieczeństwem, dobrem
i potrzebami. Gdy jest to możliwe z uwagi na wiek dziecka, informujemy je o tym, a także wysłuchujemy jego opinii.
- W relacjach z dzieckiem:
- zachowujemy cierpliwość, otwartość i okazujemy mu szacunek;
- słuchamy uważnie, a w przypadku zadania pytania udzielamy odpowiedzi adekwatnej do wieku dziecka i określonej sytuacji;
- pozostajemy wrażliwi i pełni szacunku na różnice, uwarunkowania językowe, kulturowe, religijne lub etniczne dziecka.
9. Prywatność
- Każdy pracownik szanuje prawo dziecka do prywatności.
- Jeżeli zajdzie potrzeba indywidualnej rozmowy z dzieckiem, planujemy
i przeprowadzamy ją w taki sposób, aby nie przebywać z dzieckiem na osobności bez możliwości kontroli innych osób.
10. Zasady pracowników w relacjach z dziećmi
W żłobku przestrzegamy poniższych zasad:
- pracownik nie spożywa alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji; pracownik nie ogląda treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę
- w trakcie pracy z dziećmi i na terenie żłobka;
- pracownik nie podaje dzieciom alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji ani leków, które nie są zalecone przez lekarza;
- pracownik nie utrwala wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb niezwiązanych z działalnością placówki;
- pracownik nie dotyka dziecka w sposób, który można uznać lub jest nieprzyzwoity bądź niestosowny;
- pracownik w obecności dzieci nie używa wulgarnych słów, gestów lub żartów;
- pracownik nie stosuje żadnej z form przemocy wobec dziecka;
- pracownik nie lekceważy dziecka, nie obraża go, nie krzyczy na dziecko;
- pracownik nie ujawnia wobec osób nieuprawnionych (w tym wobec innych dzieci) informacji wrażliwych dotyczących dziecka, związanych z wizerunkiem dziecka, jego sytuacją rodzinną, ekonomiczną, medyczną, opiekuńczą i prawną.
11. Ochrona dziecka
W przypadku pracy z dzieckiem, o którym wiemy, że może doświadczać lub doświadczyło krzywdzenia (seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania) zachowujemy szczególną ostrożność, gdy stara się ono nawiązać bliską relację z pracownikiem. Nie jest to odtrącenie dziecka, ignorowanie jego potrzeb. Ostrożność ta ma na celu ochronę dziecka i umożliwieniu mu powrotu do stabilizacji emocjonalnej.
12. Czynności pielęgnacyjne
Podczas czynności pielęgnacyjnych, higienicznych i związanych z ochroną zdrowia dziecka, pracownik ogranicza kontakt fizyczny z dzieckiem do czynności niezbędnych, adekwatnych do wieku i rozwoju dziecka. Przeprowadza je w taki sposób, aby podczas przebywania z dzieckiem na osobności zawsze istniała możliwość kontroli ze strony innej osoby.
13. Zasady relacji między dziećmi
- Pracownik zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji między dziećmi ustalone w żłobku.
- Treść zasad bezpiecznych relacji między dziećmi uwzględnia potrzeby rozwojowe dzieci przebywających w żłobku.
- Ewaluację i weryfikację zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi przeprowadzamy nie rzadziej niż raz na dwa lata, w tym po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w placówce podjęto interwencję z powodu krzywdzenia rówieśniczego lub z powodu krzywdzenia ze strony osoby trzeciej.
14. Komunikacja między dziećmi
Dbamy o to, by każde dziecko:
- miało do innych dzieci stosunek życzliwy i pełen szacunku, nie obrażało innych dzieci;
- bawiło się z innym dziećmi w zgodzie;
- nie odbierało przedmiotów, którymi bawi się inne dziecko lub które do niego należą, bez jego zgody;
- szanowało prywatność innych dzieci;
- nie dotykało innego dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
- uczyło się skutecznie określać i wyrażać granice wobec innych dzieci, mówiąc np.: stop, boli.
15. Szkolenia
- Pracownicy otrzymują szkolenia z obszaru ochrony dzieci, dostosowane do roli pełnionej w żłobku. Szkolenia z zakresu ochrony dzieci odbywają się w formie stacjonarnej a także w formule online (webinaria, e-learning, cyfrowe materiały edukacyjne).
- Działania szkoleniowe dotyczą w szczególności:
- obowiązujących w placówce zasad i procedur ochrony dzieci,
- rozpoznawania czynników i symptomów krzywdzenia dzieci,
- przeciwdziałania przemocy i podejmowania stosownych interwencji.
Rozdział II Procedury podejmowania interwencji i udzielania wsparcia
16. Interwencja i rodzaje procedur interwencyjnych
- Celem interwencji jest powstrzymanie krzywdzenia dziecka i zapewnienie mu ochrony.
- Celem procedury interwencji jest ustalenie sposobu działania w żłobku w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub ujawnienia krzywdzenia dziecka.
- Przy wyborze właściwej procedury reagowania na krzywdzenie dziecka kierujemy się kryterium stopnia zagrożenia dobrostanu dziecka. Uwzględniamy także kto jest osobą krzywdzącą – pracownik, rodzic / opiekun czy też inne dziecko.
- Wyróżniamy cztery stopnie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka:
- bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia dziecka;
- zagrożenie życia lub zdrowia dziecka;
- naruszanie dobrostanu psychicznego dziecka;
- zaniedbanie potrzeb życiowych.
17. Utrwalanie interwencji i poufność interwencji
- Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 2 do niniejszego dokumentu. Karta interwencji stanowi załącznik do prowadzonego przez placówkę rejestru interwencji.
- Wszystkie osoby, które uzyskały informację o krzywdzeniu dziecka lub zapoznały się
z informacjami dotyczącymi tego zdarzenia są zobowiązane do zachowania poufności. Nie dotyczy to informacji przekazywanym uprawnionym instytucjom lub organom w celu dalszej ochrony dziecka.
18. Podejrzenie krzywdzenia
- Jeżeli pracownik podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone bądź otrzyma taką informację, ma obowiązek natychmiastowego sporządzenia notatki służbowej i przekazania jej osobie odpowiedzialnej za ochronę dziecka, która podejmuje dalsze czynności interwencyjne.
- Jeżeli występuje zagrożenie lub bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia dziecka i nie jest możliwe natychmiastowe zawiadomienie osoby odpowiedzialnej za ochronę dziecka, nie stosuje się zasady z punktu pierwszego. Odpowiednie czynności bezpośrednio podejmuje pracownik, który ujawnił zagrożenie a po interwencji przekazuje notatkę w tej sprawie osobie odpowiedzialnej za ochronę dziecka.
- Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony osoby wyznaczonej w żłobku do prowadzenia interwencji, wówczas interwencja prowadzona jest przez dyrektora /osobę odpowiedzialną za prowadzenie placówki.
- W interwencji może uczestniczyć specjalista (psycholog, pedagog – oczywiście, jeżeli jest w danej placówce), który pomaga podczas rozmowy z dzieckiem, jeśli jej przeprowadzenie jest możliwe.
19. Podejrzenie krzywdzenia przez opiekuna dziecka (rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna, opiekuna tymczasowego)
Jeżeli zachodzi podejrzenie krzywdzenia przez opiekuna dziecka, wówczas to osoba odpowiedzialna za interwencję, jeśli to możliwe, przeprowadza rozmowę z dzieckiem. Celem rozmowy jest ustalenie przebiegu zdarzenia, ale także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są odnotowywane w karcie interwencji.
20. Zaniedbanie
- Jeżeli krzywdzenie przybiera formę zaniedbania i nie występuje zagrożenie życia lub zdrowia dziecka, osoba odpowiedzialna za interwencję:
- organizuje spotkanie/a z rodzicem / opiekunem dziecka i przekazuje swoje ustalenia;
- wyjaśnia, jak powinno wyglądać prawidłowe zachowanie wobec dziecka;
- poucza o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, u innych organizacji lub służb a także o działaniach, które ma obowiązek podjąć zgodnie z przepisami ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy domowej; - informuje, że sytuacja dziecka będzie monitorowana a w przypadku braku poprawy w ciągu 14 dni lub nieobecności dziecka w żłobku zawiadomiony zostanie sąd rodzinny. Zasady tej nie stosujemy, jeśli występuje sytuacja z pkt 3;
- zakłada „Niebieską Kartę” lub powiadamia ośrodek pomocy społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka lub jednostkę policji o konieczności wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”.
- Jeżeli sytuacja dziecka nie uległa poprawie, rodzic / opiekun zaniedbuje potrzeby psychofizyczne dziecka lub też zachodzi podejrzenie chronicznej niewydolności wychowawczej, wykonując obowiązek ustawowy, powiadamiamy właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy wskazanej rodzinie.
- Jeżeli z rozmowy z rodzicem / opiekunem wynika, że nie jest on zainteresowany pomocą dziecku, ignoruje zdarzenie lub nie widzi konieczności zmian, osoba odpowiedzialna za interwencję od razu sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego wnosząc, aby sąd powiadomił, czy wszczęto postępowanie czy też nie znaleziono podstaw do jego wszczęcia[7].
21. Naruszenie dobrostanu fizycznego lub psychicznego dziecka
Jeżeli krzywdzenie dziecka przybiera formę naruszania dobrostanu fizycznego lub psychicznego dziecka a nie zagraża jego życiu lub zdrowiu, osoba odpowiedzialna za interwencję:
- organizuje spotkanie/a z rodzicem / opiekunem dziecka i przekazuje swoje ustalenia;
- wyjaśnia, jak powinno wyglądać prawidłowe zachowanie wobec dziecka;
- poucza o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, u innych organizacji lub służb a także o działaniach, które ma obowiązek podjąć zgodnie z przepisami ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy domowej. - informuje, że sytuacja dziecka będzie monitorowana;
- zakłada „Niebieską Kartę” lub powiadamia ośrodek pomocy społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka lub jednostkę policji o konieczności wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”;
- zawiadamia sąd rodzinny, wnosząc, aby sąd powiadomił, czy wszczęto postępowanie czy też nie znaleziono podstaw do jego wszczęcia. O przesłaniu wniosku do sądu rodzinnego powiadamia się opiekuna.
22. Bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia dziecka – podejrzenie popełnienia przestępstwa
Jeśli krzywdzenie ze strony rodzica / opiekuna zagraża lub bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu dziecka, w tym, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, nie przeprowadza się rozmowy
z opiekunami. W takiej sytuacji osoba odpowiedzialna za interwencję lub osoba, która powzięła informację o krzywdzeniu:
- niezwłocznie informuje odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie)[8];
- zawiadamia służby odpowiedzialne za procedurę wskazaną w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej[9].
- przekazuje Policji wszystkie znane jej okoliczności dotyczące sytuacji dziecka.
23. Plan wsparcia
- Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka przez opiekuna osoba odpowiedzialna za wsparcie dziecka sporządza - we współpracy z innymi członkami personelu - plan wsparcia dziecka oraz regularnie (co najmniej raz w tygodniu) monitoruje postępy jego realizacji.
- Osoba odpowiedzialna za wsparcie może współpracować przy opracowaniu planu z innymi członkami personelu, a także z wybranymi instytucjami zewnętrznymi.
24. Podejrzenie krzywdzenia przez pracownika
- W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez pracownika, zostaje on w trybie natychmiastowym odsunięty od pracy z dziećmi do czasu wyjaśnienia sprawy. O podejrzeniu krzywdzenia informowany jest natychmiast przedstawiciel ustawowy dziecka.
- Osoba odpowiedzialna za interwencję w miarę możliwości przeprowadza rozmowę z dzieckiem. Celem rozmowy jest ustalenie przebiegu zdarzenia, ale także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są odnotowywane w karcie interwencji.
- Jeżeli podejrzenie krzywdzenia zgłosił opiekun dziecka, a nie zostało ono potwierdzone, należy przesłać opiekunowi stosowną informację w formie pisemnej.
- W przypadku gdy naruszenie dobra dziecka nie było rażące, dyrekcja przeprowadza rozmowy
z pracownikiem, przywraca do czynności/obowiązków z uważnym monitorowaniem dalszego postępowania i zachowania pracownika.
- Jeżeli doszło do rażącego naruszenia dobra dziecka działania lub zaniechania w żłobku dyrektor przeprowadza rozmowy z pracownikiem, odsuwa od wykonywania pracy, udzielenia pracownikowi nagany z wpisem do akt co prowadzi do dalszych konsekwencji kadrowych - łącznie ze zwolnieniem dyscyplinarnym.
25. Podejrzenie krzywdzenia rówieśniczego
- W przypadku podejrzenia o krzywdzenie dziecka przez inne dziecko przebywające w placówce należy niezwłocznie przeprowadzić rozmowę z rodzicami /opiekunami dzieci. Informacje uzupełniamy również rozmawiając z innymi osobami, które mogą mieć wiedzę o zdarzeniu. W trakcie rozmów dążymy do ustalenia przebiegu zdarzenia, a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne
i fizyczne dziecka krzywdzonego. Wszystkie ustalenia są odnotowywane w karcie interwencji. Dla dziecka krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji.
- Wspólnie z rodzicami /opiekunami dziecka krzywdzącego opracowujemy plan naprawczy, celem zmiany niepożądanych zachowań dziecka.
- Z rodzicami / opiekunami dziecka poddawanego krzywdzeniu opracowujemy plan zapewnienia mu bezpieczeństwa, włączając w ten plan sposoby odizolowania go od źródeł zagrożenia.
- W trakcie rozmów ustalamy także czy dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez opiekunów, innych dorosłych bądź inne dzieci. W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy podjąć interwencję także w stosunku do tego dziecka i wszcząć procedurę taką, jak w przypadku każdego innego podejrzenia, że dziecko krzywdzone jest przez opiekunów.
26. Zagrożenie zdrowia i życia
Jeśli krzywdzenie przez pracownika lub inne dziecko jest oczywiste i zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu dziecka osoba odpowiedzialna za interwencję lub osoba, która powzięła informację o krzywdzeniu:
- powiadamia o zdarzeniu odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie);
- powiadamia rodzica / opiekuna dziecka krzywdzonego;
- powiadamia opiekuna dziecka, które skrzywdziło inne dziecko.
27. Udzielenie dziecku wsparcia po ujawnieniu krzywdzenia
- Żłobek zobowiązany jest zapewniać dzieciom wsparcie i bezpieczeństwo, ze szczególnym naciskiem na dzieci, które doświadczyły krzywdzenia.
- Żłobek zobowiązany jest również do zapewnienia stosownego wsparcia innym dzieciom, które były świadkami lub w jakikolwiek sposób dowiedziały się o takim czynie wobec jednego
z podopiecznych placówki.
28. Plan pomocy
- Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka osoba odpowiedzialna za udzielenie wsparcia sporządza opis sytuacji opiekuńczej (czyli żłobkowej), a także rodzinnej dziecka.
- Na podstawie rozmów z opiekunem/opiekunami dziecka, personelem placówki i ewentualnymi instytucjami zewnętrznymi opracowuje plan pomocy dziecku.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
- wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku;
- skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy, jeżeli jest to możliwe/istnieje taka potrzeba;
- częstotliwości i sposobów monitorowania wsparcia udzielanego dziecku.
- Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez osobę odpowiedzialną za udzielenie wsparcia rodzicom / opiekunom dziecka z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
Rozdział III Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci
29. Zasady ochrony danych osobowych
- Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych.
- Każde dziecko ma prawo do ochrony jego danych osobowych.
- Dane osobowe dzieci wykorzystywane są wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem, za zgodą rodziców/ opiekunów do którego zostały udostępnione.
- Rodzicom/opiekunom prawnym dzieci przysługuje wgląd do danych osobowych dziecka
z możliwością ich zmiany.
- Pracownicy żłobka, bezpośrednio sprawujący opiekę nad dziećmi zostają upoważnieni do przetwarzania danych osobowych ( wg. przepisów dotyczących ochrony danych osobowych).
- Żłobek zapewnia środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę danych osobowych przed wglądem osób nieupoważnionych, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.
- Pieczę nad dokumentami zawierającymi dane osobowe dzieci sprawuje Dyrektor żłobka/ inspektor ochrony danych RODO.
- Pracownik instytucji może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.
- Pracownicy żłobka nie udostępniają przedstawicielom mediów informacji o dzieciach i ich opiekunach.
- Pracownicy nie kontaktują przedstawicieli mediów z dziećmi.
- W uzasadnionych sytuacjach pracownik może skontaktować się z opiekunami dziecka i zapytać o zgodę na podanie danych kontaktowych osobom zainteresowanym.
30. Zasady ochrony wizerunku dziecka
- Żłobek zobowiązuje się do chronienia wizerunku dziecka.
- Upublicznienie wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie wymaga pisemnej zgody rodzica/opiekuna.
- Opiekunowie wyrażają pisemną zgodę na umieszczenie zdjęć dziecka na stronach internetowych żłobka portalach społecznościowych i wykorzystywanie wizerunku dziecka w materiałach promocyjnych żłobka.
- Zdjęcia dzieci nie mogą godzić w ich godność, intymność ani być obraźliwe.
- Personel żłobka czuwa nad emocjonalnym bezpieczeństwem dzieci podczas wykonywania zdjęć oraz nad tym, by osoba robiąca zdjęcia lub nagrywająca film nie spędzała czasu z dziećmi ani nie miała do nich dostępu bez nadzoru.
- Publikując zdjęcia, nie używamy imion i nazwisk dzieci.
- Wszystkie osoby nie będące pracownikami żłobka utrwalające wizerunek dzieci na nośnikach zobowiązane są do nie wykorzystywania ich w celach niezgodnych z prawem.
Rozdział IV Procedury przeglądu standardów ochrony dzieci
31. Aktualizacja standardów
- Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci, przeprowadza raz na dwa lata ankietę skierowaną do wszystkich pracowników, która obejmuje znajomość oraz przestrzeganie standardów ochrony dzieci, a także ewentualną potrzebę wprowadzenia zmian w istniejących już w placówce standardach. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 3 do niniejszej standardów.
- Na podstawie ankiet, o których mowa w ustępie 1 osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci sporządza raport, który następnie przekazuje dyrekcji placówki. Jedną część raportu powinna zawierać ocenę znajomości standardów przez personel placówki, kolejna - zestawienie zgłaszanych naruszeń standardów ochrony dzieci, ostatnia - propozycje zmian w zakresie tychże standardów.
- Dyrekcja placówki w terminie jednego miesiąca od otrzymania raportu, o którym mowa w ust. 2, podejmuje decyzje odnośnie wprowadzenia zmian w zapisach standardów ochrony dzieci i powierza przygotowanie nowego tekstu osobie odpowiedzialnej za standardy ochrony dzieci.
- Jeśli na podstawie raportu okaże się, że stopień znajomości standardów ochrony dzieci wśród pracowników jest niewystarczający, osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci, ma obowiązek przeprowadzić dla nich szkolenie uzupełniające wiedzę w tym zakresie.
32. Ewaluacja procedur podejmowania interwencji
Żłobek raz na kwartał dokonuje przeglądu decyzji i podjętych działań w zakresie przeciwdziałania krzywdzeniu, a także ocenia ich skuteczność.
33. Zapisy końcowe
- Standardy ochrony dzieci obowiązują od dnia 1 grudnia 2024r.
- Udostępnienie standardów ochrony dzieci następuje w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi przez personel placówki, rodziców / opiekunów dzieci:
- wywieszenie na tablicy ogłoszeń w żłobku
- zamieszczenie na stronie internetowej biuletynie informacji publicznej placówki.
[1] W dokumencie posługujemy się także określeniem placówka/działalność.
[2] W rozumieniu art. 98 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.i.o.): Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
[3] W rozumieniu art. 94 § 3 K.r.i.o.: Jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę.
[4] W rozumieniu Art. 1121 K.r.i.o.: Obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem:
- umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym;
- pozbawionym opieki i wychowania rodziców umieszczonym w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do kierującego odpowiednio zakładem opiekuńczo-leczniczym, zakładem pielęgnacyjno-opiekuńczym lub zakładem rehabilitacji leczniczej.
Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka.
[5] W rozumieniu art. 25 Ustawy z dnia 22 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa: Małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych odpowiedzialnych za niego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad jego osobą i majątkiem opiekun tymczasowy.
[6] Definicja krzywdzenia opracowana przez Prof. dr hab. Ewa Jarosz, Prorektorkę ds rozwoju kadry Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
[7] Podstawa prawna: art. 572 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego: Na wniosek osoby lub instytucji, o której mowa w § 1 lub 2, sąd opiekuńczy informuje o wszczęciu postępowania z urzędu lub braku podstaw do jego wszczęcia z urzędu.
[8] Art. 12. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2024r., poz. 424, 834)
- Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy domowej, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora.
- Osoby będące świadkami przemocy domowej powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej.
[9] Art. 12a. ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej:
- W razie zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową pracownik socjalny zapewnia dziecku ochronę przez umieszczenie go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), dającej gwarancję zapewnienia dziecku bezpieczeństwa i należytej opieki, w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub instytucjonalnej pieczy zastępczej.
- (..)
Decyzję, o której mowa w ust. 1, pracownik socjalny podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, ratownikiem medycznym lub pielęgniarką
email: marlena101@vp.pl tel.:667972750 , w dniu: 15‑02‑2024 13:00:58
email: marlena101@vp.pl tel.:667972750 , w dniu: 15‑02‑2024 13:00:58
Lp. | Rodzaj zmiany | Data aktualizacji | Wytworzono przez | Wprowadzono przez | Akcje |
---|